كاركرد هوشی پايينتر از ميانگين، همراه با محدوديتهای قابل ملاحظهای در كاركرد انطباقی حداقل در 2 حوزه مهارتی؛ شروع اختلال قبل از 18 سالگی است. كاركرد هوشی پايينتر از ميانگين به هوش بهر حدود 70 يا پايينتر از آن اطلاق میشود.
طبقهبندي روانپزشكي:
1. عقبماندگي خفيف هوش بهر=70 تا 55
2. عقبماندگي متوسط هوش بهر=55 تا 41
3. عقبماندگي شديد هوش بهر=25-40
4. عقبماندگي عميق هوش بهر=25 به پايين ، وابسته يا حمايتپذير
گروهبندی آموزشی وتربيتی:
1- گروه آموزشپذير: هوش بهر 51 تا 70 تحصيلات ابتدايی را به كندی میگذرانند و 85% كل جمعيت عقبمانده را شامل میشوند.
2- گروه تربيتپذير هوش بهر 26 تا 50 توانايی تحصيلی آنها از يك كودک 7 ساله تجاوز نمیكند
3- گروه پناهگاهی: هوش بهر زير 25 بيشتر به علل ارثی و مادرزادی به وجود میآيد. 1% تا 2% كل جمعيت را شامل میشود.
اختلالات تكلم
تكلم يا گفتار شكلی از زبان است كه در آن با استفاده از نشانههای كلامی يا علايم قراردادی مقاصد و عواطف فرد به ديگری منتقل میشود. تكلم شامل نمادينسازی، فرايندهای تنفسی، آواسازی، طنين و توليد صداست.
تعریف اختلال تكلم: گفتاری است كه با بيان و گفتار عامه جامعه تفاوت فاحش دارد. اين تفاوت در حدی است كه اولاً موجب جلب توجه ديگران میشود، ثانياً ارتباط را مختل میسازد و ثالثاً متكلم و شنونده هر دو دچار ناراحتی و خستگی میگردند.
طبقهبندی اختلالات تكلم
1. اختلال در تلفظ: فرد صداها را به يكديگر تبديل میكند، يا صدايی را حذف می كند يا جابجايی يک صدا در كلمه و يا در ادای كلمه تغيير بهوجود میآورد.
2. اختلال در صدا: بسيار زير يا بسيار بم باشد. گرفتگی صدا، تودماغی صحبت كردن.
3. اختلالات زبانی: آفازيا و تأخير در رشد زبان.
آفازيا: به معناي دشواری در فهم يا بيان نمادهای گفتاری میباشد.
تأخير در رشد زبان: اختلال در به كارگيری كلمات و استفاده مناسب از دستور زبان هماهنگ با سن كودک كه مانع از بيان منظور میگردد.
4. خاموشی انتخابی: فقدان تعادل عاطفی كه عمدتاً پيامد كشمكشها و ناكامیهای مختلف میباشد، سبب ايجاد تشويش و اضطراب در فرد می گردد و سبب طرد تكلم. لب فرو بستن در اينگونه كودكان هيچگاه كامل نيست و در مواقع ضروری به خوبی صحبت می كنند.
5. تكلم كودكانه: برخی از والدين با توجه بيش از حد به نيازها و خواستههای كودک و يا با تقليد گفتههای كودكانه وی، باعث تقويت تكلم كودكانه در او میشوند.
6. لكنت زبان يا اختلال در روانی گفتار: گرفتگي در زبان كه ناشی از فلج خفيف ماهيچههای دستگاه گويايی و يا نحوة توزيع اعصاب در اين ماهيچهها نيست. فشارهای محيطی، اضطراب و خود پنداره پايين را میتوان از عوامل مؤثر در لكنت زبان بهشمار آورد.